Αθήνα, 5/3/2017
Η εκπαίδευση των προσφυγόπουλων οφείλει να βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης για την ισότητα και τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών στην χώρα και παγκοσμίως, όχι μόνο επειδή η ίση εκπαίδευση αποτελεί αναφαίρετο κι αδιαμφισβήτητο δικαίωμα των παιδιών με βάση την διεθνή νομοθεσία, αλλά κι επειδή αποτελεί την προϋπόθεση για μια κοινωνία ανοιχτή στην διαφορετικότητα, για μια κοινωνία με σθεναρές αντιστάσεις στην μισαλλοδοξία και στην ξενοφοβία οι οποίες γεννούν τον αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση και την βία.
Μέσω της παροχής ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση συμβάλλουμε στην ομαλή ένταξη των προσφυγόπουλων στην κοινωνία της χώρας, στην οποία καλούνται να ζήσουν, και ταυτόχρονα δημιουργείται ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των πληθυσμών της χώρας υποδοχής και των προσφύγων που διευκολύνει την κατανόηση, και την κοινωνική συνύπαρξη. Η αυθόρμητη, καθημερινή επαφή κι επικοινωνία των μαθητών μπορεί να συμπαρασύρει την κοινωνία των μεγάλων στην δημιουργία σχέσεων ανθρώπινων, απελευθερωμένων από προκαταλήψεις, δημιουργώντας έτσι στέρεο υπόβαθρο για την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ των λαών.
Η πορεία βέβαια προς κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολη όπως έχει αποδειχτεί ως τώρα. Το κράτος αν και θα έπρεπε να προασπίζει την νομιμότητα και τη δικαιοσύνη, κάνει ακριβώς το αντίθετο, παραβιάζοντας καθημερινά την διεθνή νομοθεσία για τα δικαιώματα του παιδιού και των προσφύγων. Αν και με βάση το νόμο Ν 4251/2014: Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης και λοιπές διατάξεις (618697) τα παιδιά πρέπει να εγγραφούν στα πρωινά τμήματα των σχολείων μαζί με όλα τα παιδιά, η κυβέρνηση επιμένει στην λειτουργία ξεχωριστών τμημάτων για τα προσφυγόπουλα στο απογευματινό πρόγραμμα του σχολείου ή ακόμα και μέσα στα στρατοπεδα «φιλοξενίας», αποκομμένα από το σώμα του σχολείου όπως κι από την κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά των προσφύγων και μεταναστών γκετοποιούνται, νιώθουν ανεπιθύμητα και ξένα, ενώ ο ντόπιος πληθυσμών δεν έχει καν την ευκαιρία να γνωρίσει αυτούς τους ανθρώπους κι εγκλωβίζεται σε λογικές αποκλεισμού και μίσους που οδηγούν την κοινωνία σε ακόμη βαθύτερη κρίση και αποκτήνωση.
Να θυμηθούμε τα ρατσιστικά επεισόδια κατά την έναρξη των απογευματινών τμημάτων σε σχολεία της Διεύθυνσης Πειραιά, όπου τα μικρά προσφυγόπουλα και οι εκπαιδευτικοί δέχτηκαν την αποτρόπαιη επίθεση ομάδων καθοδηγούμενων από την Χρυσή Αυγή, η οποία εκμεταλλευόμενη την έλλειψη νομιμότητας και κοινωνικής δκαιοσύνης από την πλευρά του κράτους, προσπαθεί να νομιμοποιήσει την δική της λύση του μίσους, του αποκλεισμού και του τραμπουκισμού παρασύροντας μαζί της κομμάτια του ντόπιου πληθυσμού που έχουν δεχτεί κοινωνική και οικονομική εξαθλίωση αντίστοιχη με αυτήν των μεταναστών και αναζητούν τον φταίχτη για την «κατάστασή» τους σε λάθος δρόμους.
Η δουλειά του Συντονισμού για το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό ως τώρα έχει φέρει σημαντικά αποτελέσματα όσον αφορά στην αφύπνιση και την απονομιμοποίηση των ρατσιστικών επιθέσεων της Χρυσής Αυγής στα σχολεία, καθώς και στη μάχη για την εγγραφή των προσφυγόπουλων στα πρωινά τμήματα των σχολείων. Μέσα από σημαντικές αποφάσεις συλλόγων διδασκόντων κι ενημερώσεις συλλογικοτήτων γειτονιάς και συλλόγων γονέων έχουμε συμβάλλει στην αποδοχή των εγγραφών των παιδιών που ζουν σε σπίτια, αν και υπάρχει ακόμα ανοικτό το αίτημα της εγγραφής των παιδιών που ζουν στα στρατόπεδα. Ακόμα βέβαια και στο θέμα όσων εγγραφών παιδιών επετεύχθησαν, ο αγώνας δεν ήταν εύκολος. Ήρθαμε πολλές φορές αντιμέτωποι με την απροθυμία και αντιδραστικότητα των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης με χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση του Διευθυντή της Γ’ Αθήνας, ο οποίος μετά από την κωλυσιεργεία με τις δεκάδες των αιτήσεων εγγραφών έφτασε στο σημείο να γράψει τρία αδέλφια σε σχολεία τριών διαφορετικών περιοχών έτσι ώστε να εμποδίσει τη συμμετοχή τους στο πρωινό σχολείο ή και η εγγραφή τους σε σχολείο με 23χλμ. απόσταση από το χώρο διαμονής τους!!!
Μέσα σε αυτό το κλίμα η μόνη λύση που παρέχεται από την κυβέρνηση είναι οι απογευματινές δομές (ΔΥΕΠ), η ξεχωριστή, αποκομμένη διδασκαλία των παιδιών των προσφύγων και μεταναστών, οι οποίες άρχισαν να λειτουργούν τον Φεβρουάριο με απόλυτη προχειρότητα, χωρίς εποπτικό υλικό και προγραμματισμό, και καμία προοπτική ένταξης των παιδιών στο πρωινό πρόραμμα. Άλλωστε το Υπουργείο αναφέρει με σαφήνεια στις εγκυκλίους του ότι για να πάνε στο πρωινό σχολείο τα προσφυγόπουλα των ΔΥΕΠ, θα γίνεται έλεγχος της γλωσσικής ικανότητας τους και αν κρίνεται ότι δεν έχουν φτάσει στο απαιτούμενο επίπεδο, η φοίτησή τους στις ΔΥΕΠ θα παρατείνεται, κάτι απολύτως σίγουρο με την κατάσταση της παρεχόμενης εκπαίδευσης εκεί.
Με αυτόν τον τρόπο και οδεύοντας προς το τέλος της φετινής σχολικής χρονιάς, είναι φανερός πια ο κίνδυνος του εγκλωβισμού ενός μεγάλου αριθμού παιδιών (περίπου 20.000 με προοπτικές αύξησης μετά την επανενεργοποίηση του Δουβλίνου ΙΙ) εκτός εκπαίδευσης και περαιτέρω γκετοποίησης τους.
Γι' αυτό το λόγο είναι σημαντικό να εντείνουμε και να οργανώσουμε με συλλογικό, μαζικό τρόπο τις προσπάθειές μας έτσι ώστε η μάχη αυτή να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και όπως κάθε μάχη, πρέπει να ξεκινήσει δυναμικά και έγκαιρα. Συγκεκριμένα, ο μήνας Μάιος είναι ένας κρίσιμος μήνας για τις εγγραφές μαθητών στα σχολεία, μια και τώρα καθορίζεται ο αριθμός των τμημάτων για τη νέα χρονιά. Η προσπάθεια, λοιπόν, εγγραφής παιδιών πρέπει να ενταθεί μέσα στον Μάιο, καθώς επίσης και ο αγώνας στα πλαίσια συλλόγων διδασκόντων και συλλόγων εκπαιδευτικών για την ανατροπή της πολιτικής του Υπουργείου που αποθαρρύνοντας-απαγορεύει κάθε εγγραφή που υπερβαίνει το όριο των 25 μαθητών ώστε να αποτρέπει το σπάσιμο των τμημάτων και την πρόσληψη περισσότερων εκπαιδευτικών.
Επίσης, πρέπει να συνεχιστεί η καμπάνια ενημέρωσης που έχει ήδη ξεκινήσει με την επανέκδοση της αφίσας για την ένταξη των προσφυγόπουλων στα πρωινά σχολεία και την ολοκλήρωση της μπροσούρας ερωτοαπαντήσεων όσον αφορά το θέμα της εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων. Στόχος της μπροσούρας αυτής είναι να απαντήσει και να αποκαταστήσει την αλήθεια σε ζητήματα που απασχολούν όλους εντός κι εκτός εκπαίδευσης. Πέρα από τους προφανείς λόγους της ευαισθητοποίησης και της ενημέρωσης, η μπροσούρα αυτή έρχεται να λειτουργήσει ως άλλο ένα όπλο στην φαρέτρα όλων εκείνων που ήδη δίνουν την μάχη στο χώρο της εκπαίδευσης και της γειτονιάς, για να μπορούν να έχουν τα παιδιά αυτά κι οι οικογένειές τους την θέση που τους αξίζει.
Με την ίδια προοπτική οργανώνεται ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί αρχές Μαίου με την συμμετοχή πανεπιστημιακών, εκπαιδευτικών κι επαγγελματιών (ψυχολόγων, γιατρών κτλ.) με εμπειρία και θέση πάνω στο θέμα της εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων, η οποία θα ανοίξει ακόμη περισσότερο τη συζήτηση και θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στους ανθρώπους που ήδη εργάζονται με τα παιδιά των προσφύγων και μεταναστών.
Ο χώρος της παιδείας όπως και ο χώρος της υγείας μεταξύ άλλων έχουν δεχτεί από τα μεγαλύτερα πλήγματα όλα αυτά τα χρόνια της δικτατορίας των μνημονίων. Τα πολυάριθμα προβλήματα, η εργασιακή κι η οικονομική ανασφάλεια, η εξαθλίωση των συνθηκών εργασίας (πολυάριθμα τμήματα, αποψίλωση υποστηρικτικών δομών, όπως τμημάτων ένταξης και παράλληλης στήριξης) έχουν βαρύνει τις πλάτες των εκπαιδευτικών που συχνά αισθάνονται ματαιωμένοι και κουρασμένοι. Παρόλα αυτά, παρά τις προσπάθειες του συστήματος να δημιουργήσει έναν δάσκαλο φοβικό, πειθήνιο όργανο της διοίκησης και της πολιτικής ηγεσίας, στην πλειονότητα της εκπαιδευτικής κοινότητας ο καθημερινός αγώνας για την παιδεία στα πλαίσια της δημοκρατίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης δεν έχει καμφθεί . Στον αγώνα μας, λοιπόν, πρέπει να γίνουν σαφή όσα αιτήματα αφορούν την εξασφάλιση των συνθηκών εκείνων που θα κάνουν την ένταξη των προσφυγόπουλων εφικτή και λειτουργική και θα ωφελήσουν εν γένει το σχολείο, δεδομένου ότι αποτελούν πάγια αιτήματα εδώ και χρόνια για την λειτουργία των σχολείων μας.
· Πρέπει να πιέσουμε έτσι ώστε στα σχολεία που δέχονται προσφυγόπουλα να αλλάξει το όριο των μαθητών ανά τμήμα στους 15-20 μαθητές, αίτημα που θα μπορέσει να προστεθεί και να ενδυναμώσει το πάγιο αίτημα της εκπαίδευσης για μικρότερο αριθμό μαθητών ανά τμήμα.
· Πρέπει να δημιουργηθούν άμεσα τμήματα υποδοχής για τις ανάγκες των μαθητών από άλλη χώρα και να στελεχωθούν άμεσα με εκπαιδευτικούς.
· Καταγγέλλουμε τις απόπειρες των διευθυντών εκπαίδευσης να επιλέγουν να διοχετεύουν σε κάθε σχολείο τέτοιο αριθμό προσφυγόπουλων που να φτάνει αλλά να μην ξεπερνά τα 25 ώστε να μην υποχρεώνονται να σπάζουν τα τμήματα. Με τον τρόπο αυτό αυξάνουν τον αριθμό των μαθητών στα τμήματα πολλές φορές στα ανώτατα όρια, χωρίς όμως να διευκολύνουν τις μαθησιακές προϋποθέσεις. Τους καθιστούμε υπεύθυνους/ες γιατί έτσι ευνοούν ρατσιστικές και ξενοφοβικές φωνές που θεωρούν τα προσφυγόπουλα βάρος και εμπόδιο στη μαθησιακή διαδικασία. Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι απαιτούμε και θα επιβάλλουμε μικρά και λειτουργικά τμήματα που θα διευκολύνουν την εκπαίδευση των Ελλήνων, των προσφύγων και των μεταναστών! Καλούμε τους συλλόγους διδασκόντων όταν αρχίσουν οι εγγραφές για το 2017-18 να μην «συμμορφωθούν» με άτυπες και προφορικές παραινέσεις, να εγγράφουν τα παιδιά και να δημιουργούν ολιγομελή τμήματα.
· Πρέπει να πιέσουμε ώστε να διατεθούν πούλμαν για την μεταφορά των προσφυγόπουλων στα σχολεία έτσι ώστε η φοίτησή τους να γίνει εφικτή.
Ο αγώνας μας πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί σε συλλογικό, μαζικό επίπεδο με αντίστοιχες δράσεις στην περιφέρεια και οπουδήποτε το ζήτημα είναι κρίσιμο κι επιτακτικό. Η εμπειρία που κατακτήθηκε ως τώρα σε τοπικό και αποσπασματικό σε περιπτώσεις επίπεδο πρέπει να πολλαπλασιαστεί και να συντονιστεί με ενημερώσεις, δράσεις και κινητοποιήσεις, έτσι ώστε τα σχολεία να δεχτούν όλα τα παιδιά και να επιτελέσουν το έργο τους όπως οφείλουν.
ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΜΑΣ
ΜΙΑ ΑΝΟΙΧΤΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΟΠΟΥΛΑ ΣΤΑ ΠΡΩΙΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ