Τα κυκλώματα διακίνησης ανθρώπων, τα θύματά, οι αναρμόδιοι αρμόδιοι και το άφαντο Γραφείο Ασύλου
Τις
τελευταίες ημέρες είδαν το φως της δημοσιότητας πολλά ρεπορτάζ για την
επιτυχή εξάρθρωση κυκλώματος διακίνησης μεταναστών στο νομό Ηρακλείου
από την ΕΛ.ΑΣ. με τις πληροφορίες να
έχουν επικεντρωθεί στον τρόπο λειτουργίας του κυκλώματος. Αυτό ωστόσο
είναι το ένα σκέλος του ζητήματος. Το δεύτερο αφορά τις τύχες των
ανθρώπων που είχαν πέσει με κίνδυνο της ζωής τους στα δίχτυα αυτών των
κυκλωμάτων για να περάσουν με βάρκα από την Κρήτη
στην Ιταλία.
Στο
συγκεκριμένο λοιπόν περιστατικό, οι μετανάστες που βρέθηκαν στα σπήλαια
του Τσούτσουρα, μεταφέρθηκαν στη Γ.Α.Δ.Η, όπου και ξεκίνησαν οι
διαδικασίες προανάκρισης και ταυτοποίησης.
Καθόλη τη διάρκεια της «διαλογής» παρέμεναν όλοι μαζί ανεξαιρέτως
(άντρες, γυναίκες, παιδιά) κλεισμένοι σε χώρο της αστυνομικής διεύθυνσης
που δεν αεριζόταν επαρκώς -ως καθόλου- με αποτέλεσμα να επικρατεί μια
έντονη δυσοσμία. Εξαρχής φάνηκε η αδιαφορία των
αρμόδιων φορέων (πολιτικών και υγειονομικών) για τις τύχες των θυμάτων
του κυκλώματος. Υπήρξε φυσικά συνδρομή εθελοντών για την σίτιση, για την
παροχή βασικών ειδών και για θέματα υγείας, η οποία όμως βούλιαξε στα
γρανάζια της γραφειοκρατίας, για να μην πούμε
στην απόλυτη αδιαφορία της πολιτείας.
Παρουσιάστηκαν
δερματολογικά προβλήματα, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα οι άνθρωποι να
ελεγχθούν από ιατρικό προσωπικό, μιας και κανείς επίσημος υγειονομικός
φορέας δεν ενδιαφέρθηκε
να τους εξετάσει όσο θα έπρεπε και η δυνατότητα να μεταβούν σε δημόσιο
νοσοκομείο απαγορεύτηκε μέχρι και το τέλος της προανάκρισης. Από
εθελοντές του Κοινωνικού Ιατρείου δοθήκαν κάποια φάρμακα για τη φαγούρα,
τα εγκαύματα και τον πυρετό, την επόμενη όμως ημέρα
(Κυριακή 5/3) αυτά δεν δόθηκαν στους πάσχοντες. Και ενώ επιβάλλεται να
ακολουθούνται οι απαραίτητες συνθήκες υγιεινής (πλύσιμο με σαπούνι) κατά
τον εγκλεισμό δεκάδων ανθρώπων σε κρατητήριο χωρίς επαρκή εξαερισμό,
ειδικά στην περίπτωση δερματικών ιατρικών περιστατικών
που ενδέχεται να είναι μεταδοτικά, μας είπαν ότι το σαπούνι πρέπει να
εγκριθεί από το Τμήμα Αλλοδαπών (!) το οποίο ήταν κλειστό, καθώς ήταν
Σαββατοκύριακο (5/3).
Δεν
γνωρίζουμε αν η διαδικασία της προανάκρισης προκειμένου να ξεχωρίσουν
οι διακινητές από τα θύματα έγινε παρουσία δικηγόρου και μεταφραστή.
Όσοι δεν κρίθηκαν να σχετίζονται με το
κύκλωμα της διακίνησης, ακούσαμε πως αφέθηκαν ελεύθεροι, χωρίς κανείς
να απαντά πού πήγαν και με τι χαρτιά, κάτι που πιθανά να τους οδηγήσει
σε ένα άλλο κύκλωμα διακίνησης αργότερα. Μετά από επίμονες ερωτήσεις
μάθαμε πως όλοι όσοι αφέθησαν είχαν ήδη άδεια
παραμονής όμως δεν γνωρίζουμε πότε αυτή λήγει.
Όσοι
κρίθηκαν να σχετίζονται με το κύκλωμα διακίνησης, παρέμειναν στα
κρατητήρια της Γ.Α.Δ.Η. μέχρι τα μέσα της προηγούμενης βδομάδας, μαζί με
μετανάστες χωρίς χαρτιά που δεν είχαν
διαπράξει κανένα απολύτως αδίκημα. Από τη Δευτέρα 6/3 πηγαίνουμε στα
κρατητήρια ως μέλη της Πρωτοβουλίας Ηρακλείου για τους
Πρόσφυγες/Μετανάστες και του Κοινωνικού Ιατρείου συνοδευόμενοι από
δικηγόρο για να ενημερώσουμε τους χωρίς χαρτιά μετανάστες για τη
διαδικασία του ασύλου.
Κάποιοι
από αυτούς επιθυμούν να προχωρήσουν σε αίτηση ασύλου. Μεταξύ αυτών
-κατά τα λεγόμενά τους πάντα- ένας Αφγανός, ο οποίος πιθανά να
εκτελεστεί από τους Ταλιμπάν αν απελαθεί στο
Αφγανιστάν, ως πρώην μεταφραστής κάποιας Αμερικανικής Υπηρεσίας, ένας
Αφγανός που έχει ραντεβού στις 27/3 στην Αθήνα για οικογενειακή
επανένωση γιατί τα παιδιά του ισχυρίζεται πως βρίσκονται στο Βέλγιο, έξι
ασυνόδευτα ανήλικα μεταξύ 15-17 χρονών, οι μισοί
από Συρία, οι άλλοι μισοί από Αφγανιστάν. Συνολικά κρατούνται είκοσι
άτομα από: Πακιστάν (6 άτομα), Αφγανιστάν (5 άτομα), Συρία (3 άτομα) και
Αίγυπτο/Ιράν (6 άτομα τα οποία δεν είδαμε, ήταν στο νοσοκομείο για
εξετάσεις). Από αυτούς που είδαμε οι δέκα θέλουν
να αιτηθούν άσυλο, ενώ οι τέσσερις όχι. Ενώ από τους δεκατέσσερις που
είδαμε, οι έξι είναι ανήλικοι ενώ οι οχτώ ενήλικοι.
Και
κάπου εδώ ξεκινά η παράνοια. Η δυνατότητα αίτησης ασύλου στην Κρήτη
γνωρίζουμε πολύ καλά ότι είναι ανύπαρκτη μιας και το πολυαναμενόμενο
Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Κρήτης δεν
έχει ξεκινήσει ακόμα τη λειτουργία του, παρόλο που ο διευθυντής του
παρουσιάστηκε στο Ηράκλειο έτοιμος να πιάσει δουλειά το Δεκέμβρη του
2016. Σε ερωτήσεις μας τόσο στο Αλλοδαπών όσο και σε ανθρώπους που θα
στελεχώσουν το Γραφείο Ασύλου (που βρίσκονται προσωρινά
δίπλα από το Αλλοδαπών) σχετικά με το χρονοδιάγραμμα και το αντικείμενο
λειτουργίας του γραφείου, πήραμε κάποιες αόριστες απαντήσεις που μιλάνε
για ασυνόδευτα προσφυγόπουλα και ανθρώπους φυλακισμένους, ωστόσο κανείς
μέχρι τη Δευτέρα 6/3 δεν φάνηκε να είχε
ενημερώσει τους κρατούμενους/θύματα διακίνησης για τη δυνατότητα
κατάθεσης ασύλου. Μας είπαν από την Αστυνομική Διεύθυνση και το
Αλλοδαπών πως τους δόθηκε κάποιο χαρτί στη γλώσσα τους που τους
ενημέρωνε για τα δικαιώματά τους, αλλά ανακαλύψαμε πως αρκετοί
από αυτούς δεν ξέρουν να διαβάζουν τη γλώσσα τους. Το κλιμάκιο του
Γραφείου Ασύλου Κρήτης που βρίσκεται στη Γ.Α.Δ.Η. δήλωσε αναρμόδιο να
κατέβει στα κρατητήρια λόγω έλλειψης επίσημου μεταφραστή και απουσίας
του προϊσταμένου ο οποίος περιμένει να απελευθερωθεί
το κονδύλι μετακινήσεων ώστε να επιστρέψει Κρήτη. Μας είπαν επίσης πως
οι ίδιοι οι άνθρωποι πρέπει να δηλώσουν την επιθυμία τους να κάνουν
αίτηση ασύλου στους δεσμοφυλακές τους, ένας εκ των οποίων μπροστά μας
ανερυθρίαστα είπε -ενδεικτικά αναφέρουμε- πως πρέπει
να καούν οι κουβέρτες που μυρίζουν και μαζί και οι άνθρωποι πάνω σε
αυτές.
Πώς λοιπόν ενημερώθηκαν οι χωρίς χαρτιά
για τα δικαιώματά τους αφού κάποιοι δεν γνωρίζουν γραφή κι ανάγνωση και
κανείς από τους επίσημους φορείς δεν κατέβηκε στα κρατητήρια πλην
κάποιων εθελοντών από την Πρωτοβουλία για να τους
μιλήσει; Και σε ποιόν να δηλώσουν την επιθυμία τους για άσυλο μέσα σ’αυτό το καθόλα «φιλικό» προς αυτούς κλίμα;
Το
Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου ισχυρίζεται πως η Αποκεντρωμένη Διοίκηση
της Περιφέρειας δεν δίνει άδεια για ηλεκτροδότηση. Η Αποκεντρωμένη
απαντά πως οι οικίσκοι στους οποίους θα στεγαστεί
το Γραφείο δεν έχουν οικοδομική άδεια. Και το Υπουργείο Μεταναστευτικής
Πολιτικής απαντά στο Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών στο δήμο Ηρακλείου
πως το πρόβλημα δεν είναι η ηλεκτροδότηση εν τέλει αλλά που περιμένουν
να βγει μια υπουργική απόφαση που θα απελευθερώσει
ένα κονδύλι για τη χαρτική ύλη (!) και πως αυτό είναι το πρόβλημα. Τελικά τις πταίει;
Άνθρωποι
χωρίς χαρτιά δεν είναι εγκληματίες ώστε να βρίσκονται στα κρατητήρια,
πόσο μάλλον όταν δεν τους δίνεται καν η δυνατότητα να ενημερωθούν, να
ακουστούν και να καταθέσουν αίτηση
ασύλου. Η μόνη απάντηση που έλαβαν από τις αρχές ήταν πως μάλλον θα
απελαθούν και πως ακόμα κι αν προβούν σε αίτηση ασύλου, θα κρατηθούν
μέχρι να βγει απόφαση. Η διαδικασία ασύλου όμως είναι μια εξατομικευμένη
διαδικασία για τον καθένα και την καθεμία ξεχωριστά
και είναι ανεπίτρεπτο μια Ευρωπαϊκή χώρα να προχωρά σε μαζικές
απελάσεις βάσει μόνο την εθνικότητα των πιθανά αιτούντων.
Τώρα που αναμένεται να περάσει -μέσω τροπολογίας σε άσχετο νομοσχέδιο- και η δευτεροβάθμια διαδικασία ασύλου στα χέρια της
EASO
(Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης
Ασύλου), πλην της ήδη συμμετοχής της στην πρωτοβάθμια, καταργώντας έτσι
το διακριτό ρόλο πρώτου και δεύτερου βαθμού, αντιλαμβανόμαστε όλοι και
όλες πόσο πιθανό είναι άνθρωποι διωκόμενοι να παίρνουν
τελικά το πολυπόθητο άσυλο.
Απαιτούμε
να δοθεί η δυνατότητα αίτησης ασύλου των θυμάτων του κυκλώματος, αν όχι
εδώ, σε κάποιο άλλο γραφείο ασύλου στη χώρα. Η μετακίνηση και η
μετανάστευση των ανθρώπων δεν
μπορεί να είναι από μόνη της έγκλημα, έγκλημα είναι οι πόλεμοι της
Δύσης, τα κλειστά σύνορα της Ε.Ε. και η ανυπαρξία των δομών και των
υπηρεσιών εκείνων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία
για το άσυλο. Αυτή η εγκληματική απουσία είναι που
οδηγεί τους κατατρεγμένους κάθε εθνικότητας κατευθείαν στην αγκαλιά των
διακινητών, μέσα σε βάρκες και σαπιοκάραβα.
Πρωτοβουλία Ηρακλείου για τους Πρόσφυγες/Μετανάστες
Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου (Κοινωνικό Ιατρείο-Φαρμακείο)