Χίος - (ΚΥΤ) Κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης-ΒΙΑΛ
Αν η κόλαση είχε όνομα θα έφερε τον τίτλο αυτού του κειμένου. Το κείμενο αυτό γράφτηκε μετά από μία σύντομη επίσκεψη μέλους μας, στη ΒΙΑΛ το στρατόπεδο συγκέντρωσης προσφύγων της Χίου. Στο χώρο όπου αργά και μεθοδευμένα η κυβέρνηση επιλέγει να εξοντώσει τους πρόσφυγες με τις πλάτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των δύο μεγάλων κολοσσών, της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε (UNHCR) και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).
Η πλειοψηφία των προσφύγων ζει σε αυτοσχέδιες σκηνές, που θυμίζουν patchwork. Κομμάτια από φθαρμένες παλιές σκηνές της UNHCR, σακούλες σκουπιδιών, κουβέρτες κ.α Είναι μερικά από τα υλικά τα οποία έχουν συρραφθεί και έχουν στηριχθεί επάνω σε παλούκια για να μετατραπούν σε σκηνές και να στεγάσουν οικογένειες. Κοντέινερ υπάρχουν μόνο για τη στέγαση των γραφείων των ΜΚΟ και της υπηρεσίας ασύλου. Ελάχιστα έχουν απομείνει για τη στέγαση των προσφύγων, καθώς η κυβέρνηση ξήλωσε πάρα πολλά από αυτά υποσχόμενη το «σταδιακό κλείσιμο της ΒΙΑΛ» δήθεν και τα μοίρασε σε σχολεία και άλλους δημόσιους χώρους ως αποθήκες.
Δύο από αυτά προσφέρθηκαν ως δώρο, από τον Νότη Μηταράκη στο Σκυλίτσειο Γενικό Νοσοκομείο, της Χίου, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως κλίνες covid. Θέλοντας με αυτό τον τρόπο για άλλη μια φορά, ο Υπουργός Μετανάστευσης, να προσθέσει ένα λιθαράκι στην ιδιωτική συλλογή που κάνει, από επικοινωνιακές φούσκες. Συνήθως αυτές οι φούσκες γίνονται με ξένα κόλλυβα. Δεν ξεχνάμε τη «συμμετοχή» του στα εγκαίνια της κλινικής, στο Καρά Τεπέ της Λέσβου, για τη δημιουργία της οποίας δεν είχε καμία εμπλοκή ούτε το Υπουργείο Μετανάστευσης αλλά ούτε και το Υπουργείο Υγείας. Τα κόλλυβα για άλλη μια φορά ήταν ξένα και συγκεκριμένα της UNHCR. Για την ακρίβεια ο υπουργός πλήρωσε μόνο τον παπά που έκανε τον αγιασμό των εγκαινίων της κλινικής που είχε φτιαχτεί από άλλους.
Η πλειοψηφία λοιπόν του κόσμου μένει σε τέντες και σκηνές. Που και που μέσα στη ζούγκλα από αυτοσχέδιες σκηνές μπορεί να δεις κάποιο κοντέινερ. Μέσα στο οποίο συνήθως στοιβάζονται παραπάνω από 2 οικογένειες. Πρόκειται για τους τυχερούς/ες του στρατοπέδου.
Συνεχίζουμε τη δυστοπική μας περιήγηση, αλλά το βάδισμα γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Η βροχή έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Ισορροπούμε με δυσκολία επάνω σε σπασμένες παλέτες και οι διάδρομοι ανάμεσα στις σκηνές είναι στενοί, ίσα που χωρούν τα σώματά μας. Κάτω από τις μισό-βυθισμένες στη λάσπη παλέτες περνούν ποντίκια.
Κάποια στιγμή βγαίνουμε σε ένα σημείο πιο ανοιχτό. Εκεί ένας πρόσφυγας σκυμμένος στο χώμα προσπαθεί να καθαρίσει τα παπούτσια του από τις λάσπες, ενώ δίπλα του συνεχίζουν να περνούν ποντίκια. Άνθρωποι και ποντίκια συνυπάρχουν αρμονικά. Κανείς πια δεν διαμαρτύρεται. Οι άνθρωποι έπαψαν να τα σιχαίνονται και τα ποντίκια έπαψαν να τους φοβούνται.
Παιδιά ξεπροβάλουν μέσα από τις σκηνές, σκυθρωπά. Είναι η μόνη φορά που βλέπουμε παιδιά να μην παίζουν. Τα παιδιά συνήθως, παντού και πάντα, ακόμα και κάτω από τις πλέον άθλιες συνθήκες, βρίσκουν τρόπους να επιβιώνουν. Είναι ευρηματικά, μπορούν να παίζουν ώρες ολόκληρες με ένα κουτάκι από αναψυκτικό. Τα πράγματα όμως έχουν αλλάξει στη ΒΙΑΛ.Η αίσθηση που έχουμε επιβεβαιώνεται όταν μαθαίνουμε την είδηση, από τα τοπικά μέσα, πως στις 11 Φεβρουαρίου 2021, κατά τη μία το μεσημέρι, ένα παιδί (6-7 ετών, ανέβηκε στο κτίριο της ΒΙΑΛ με πρόθεση να αυτοκτονήσει. Με την παρέμβαση κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων, πείθεται να κατέβει. Λήξη συναγερμού, ή μήπως και όχι; Τι πρέπει να συμβεί άραγε για να κινητοποιηθούμε;
Συνεχίζουμε την ξενάγηση στο καμπ και οι εικόνες φρίκης διαδέχονται η μία την άλλη. Οι φωτογραφίες στα επίμαχα σημεία απαγορεύονται. Καταφέρνουμε να βγάλουμε κάποιες στα κλεφτά. Σωροί σκουπιδιών, κόπρανα, ούρα, ψόφια ζώα και παρόλο που φοράμε μάσκες η δυσοσμία τις διαπερνά.
«Βλέπεις τις γάτες;» μας ψελλίζει ένας πρόσφυγας, «είναι χορτάτες από τα σκουπίδια γι αυτό και δεν κυνηγούν τα ποντίκια»….
Έχουμε βγει πλέον από το καμπ, βρισκόμαστε στον εξωτερικό χώρο, στα χωράφια που βρίσκονται έξω από το κτίριο του ΚΥΤ. Μέσα στις λάσπες βρίσκονται κάποιες σκηνές, αυτά τα χωράφια μας ενημερώνουν ήταν γεμάτα από σκηνές μέχρι και πριν από λίγες μέρες. Εκεί καταφέρνουμε να σηκώσουμε τη φωτογραφική. Και εκεί που είμαστε έτοιμοι να κάνουμε το κλικ ξεπροβάλει ένα κοριτσάκι, αναμαλλιασμένο και βρώμικο. Φοράει ένα ζευγάρι αντρικές σαγιονάρες, μεγαλύτερες από το μπόι του. Ψαχνόμαστε να του δώσουμε κάτι, αν και το ίδιο δεν μας ζητά τίποτα, απλώς μας κοιτάζει. Προσφέρουμε κάτι περισσότερο από αμηχανία, εκείνο δεν μιλά και απομακρύνεται, μπαίνει σε μια σκηνή. Ο πατέρας κλείνει την πόρτα πίσω και αυτή είναι η μοναδική φωτογραφία πρόσφυγα που καταφέρνουμε να κλέψουμε, την πλάτη αυτού του πατέρα. Σε μια στιγμή που εκείνος δεν μας κοιτά. Τα υπόλοιπα τα ξέρουμε, δεν χρειάζονται, είναι περιττά. Οτιδήποτε επιπλέον θα ήταν φλυαρία, πλεονασμός και κίνδυνος για αυτούς τους ανθρώπους να χάσουν την αξιοπρέπειά τους. Αν ψάξετε φωτογραφία του μικρού κοριτσιού δεν θα βρείτε. Η εξαθλίωση δεν μπορεί απλά και μόνο να απαθανατίζεται, οι άνθρωποι δεν είναι θέαμα.
Αυτό που πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα αυτά που περιγράφονται παραπάνω είναι η «κανονικότητα» των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Οι άνθρωποι που έχουν καταδικαστεί να διαμένουν σε αυτά φαίνεται πως έχουν πάψει να διεκδικούν και υπομένουν καρτερικά το τέλος. Είτε αυτό είναι η έγκριση του ασύλου, είτε αυτό είναι η απέλασή του, είτε αυτό είναι ο ίδιος ο θάνατος. Οτιδήποτε από αυτά τα τρία φαντάζει καλύτερο από αυτό που ζούνε τώρα. Και τίποτα από τα τρία δεν είναι σε θέση να το διεκδικήσουν. Εξαρτάται από τη βούληση και το «έλεος» των θυτών. Οι θύτες αστυνομικοί και εκπρόσωποι των πολυεθνικών οργανισμών και του Υπουργείου που διοικούν την κόλαση αυτή είναι εξίσου απαθείς, μηχανικοί στις κινήσεις τους. Αυτό που κυριαρχεί σαν γενική αίσθηση είναι ότι έχει δολοφονηθεί το ανθρώπινο στοιχείο και έχει απανθρωποιηθεί η κοινωνική σύμβαση μεταξύ θυτών και θυμάτων.
Αυτή τη φορά θα παρακάμψουμε τα στατιστικά στοιχεία και τις όποιες περιττές λεπτομέρειες, για να μπούμε στην ουσία. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρουμε πως αυτή τη στιγμή ο πληθυσμός που στοιβάζεται στο ΚΥΤ ανέρχεται στους 1.960. Ενώ μόλις πριν από δέκα (10) μόλις μέρες ξεπερνούσε τις 3.000. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα δόθηκε το πράσινο φως από τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής να μετακινηθεί ένα σημαντικό μέρος του προσφυγικού πληθυσμού προς την ηπειρωτική Ελλάδα, που ήταν εγκλωβισμένο τεχνητά εκεί, για πάνω από ένα χρόνο. Οι άνθρωποι αυτοί κρατούνταν εντελώς εκδικητικά στο νησί, αν και είχαν περάσει από τη διαδικασία της συνέντευξης και είχαν επίσημα αποκτήσει προσφυγικό στάτους. Άνθρωποι εγκλωβισμένοι από τις αρχές τους 2019 εντελώς αναίτια. Η εντολή αυτή της fast track μετακίνησης δεν δόθηκε επειδή ξαφνικά ο Νότης Μηταράκης απέκτησε ευαισθησίες.
Το τελευταίο διάστημα τόσο στη Χίο όσο και στα υπόλοιπα νησιά γίνεται μία προσπάθεια να πειστούν οι κάτοικοι των νησιών για την αναγκαιότητα δημιουργίας κλειστών στρατοπέδων. Κάθε φορά υποδεικνύεται και ένα διαφορετικό μέρος από τους τοπικούς άρχοντες, σε συνεννόηση με τον Υπουργό, αλλά κάθε φορά οι κάτοικοι αντιδρούν. Οι αντιδράσεις αυτές προέρχονται από ανθρώπους με διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές αφετηρίες.
Όλες και όλοι θυμόμαστε τη μετάβαση των ΜΑΤ του Χρυσοχοΐδη πριν ένα περίπου χρόνο και τις σκηνές πρωτόγνωρου τραμπουκισμού που έζησαν οι κάτοικοι των νησιών. Είδαμε τους άνδρες των ΜΑΤ μέχρι και την τελευταία στιγμή, λίγο πριν αποβιβαστούν στο καράβι της επιστροφής να σπάνε και να καταστρέφουν αυτοκίνητα κατοίκων του νησιού.
Αυτή η μικρή αναδρομή είναι απαραίτητη, για να περιγράψουμε τη γενική κατάσταση που επικρατεί στο νησί η οποία τείνει να μετατραπεί σε σύγκρουση ανάμεσα στους κατοίκους των διαφορετικών χωριών μιας και κανένα δεν επιθυμεί τη δημιουργία κλειστού κέντρου κράτησης δίπλα του.
Πολλές φορές θα δούμε, σε μία προσπάθεια να κρατηθούν οι ισορροπίες, να παραλληλίζονται τα δεινά και οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων με τα «δεινά» των κατοίκων του νησιού, εξαιτίας του προσφυγικού. Οι οποίοι ουδέποτε ζημιώθηκαν μιας και οι πρόσφυγες είτε άμεσα, είτε έμμεσα τους αφήνουν λεφτά. Πάνω από 500 θέσεις εργασίας συνολικά άνοιξαν και ανοίγουν ακόμη από το 2016 και μετά σε μια σειρά θέσεις που σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με την ύπαρξη προσφύγων στο νησί. Μην ακούτε τις άναρθρες κραυγές κάποιων κατοίκων για τα χωράφια που είναι κατειλημμένα από σκηνές, πως δήθεν τάχα μου βγαίνουν χαμένοι. Η «κατάληψη» κοστολογείται και οι ιδιοκτήτες των χωραφιών αποζημιώνονται.
Σε μια εποχή κατά την οποία προσπαθούν να αναθεωρήσουν την ιστορία των ναζιστικών εγκλημάτων επιχειρούν παράλληλα να αποσιωπήσουν το αίσχος των σύγχρονων εγκλημάτων των στρατοπέδων που λειτουργούν υπό την αιγίδα της Ε.Ε και της Ελληνικής κυβέρνησης.
Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής επιχειρούν να φιμώσουν εκείνους/ες που καταγγέλλουν, να ποινικοποιήσουν τη δημοσιοποίηση πληροφοριών και φωτογραφιών.
Το ΔΙΚΤΥΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΙΑΤΡΕΙΩΝ κάνει μία δημόσια και ανοιχτή έκκληση σε όλες τις κοινωνικές οργανώσεις, πολιτικούς φορείς, σωματεία εργαζομένων στο χώρο της υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς και κάθε συλλογικότητα και άτομο - να σπάσουμε το τοίχος της σιωπής!
- να σπάσουμε την κανονικότητα των εγκλημάτων που διαπράττονται μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης!
- να μιλήσουμε για όλα αυτά που διαπράττονται πίσω από τα συρματοπλέγματα!
Η ίδια η ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης είναι έγκλημα!
Δίκτυο Αλληλεγγύης Κοινωνικών Ιατρείων
16-2-2021