Το βρώμικο μυστικό στις όχθες του Έβρου [Ντοκουμέντα]
Ένα μεγάλο μυστικό του ελληνικού κράτους, κρύβουν οι όχθες του ποταμού Έβρου.
Ντόπιοι, μετανάστες, αλλά και δικηγόροι που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, καταγγέλλουν ότι τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ένας παρακρατικός μηχανισμός, που απαγάγει, ξυλοκοπεί και επαναπροωθεί ανθρώπους, που έχουν περάσει τα ελληνικά σύνορα, στη γειτονική Τουρκία.
Πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα αστυνομικών και πιθανά στρατιωτικών που δρουν υπό την ανοχή –αν όχι υπό τις εντολές- του κράτους, δίχως να ανησυχούν για τις καταγγελίες που έχουν κατά καιρούς δει το φως της δημοσιότητας, αλλά και για τις μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής και δικηγόρων που διηγούνται πάνω-κάτω την ίδια ιστορία.
Άλλες πάλι φορές, οι μετανάστες συλλαμβάνονται και μεταφέρονται σε αστυνομικά τμήματα. Από εκεί «φορτώνονται» σε βανάκια και φορτηγά και ενώ έχουν λάβει διαβεβαιώσεις πως μεταφέρονται σε κάποιο χώρο φιλοξενίας, βρίσκονται στα σύνορα όπου σε ομάδες, υπό την απειλή όπλων, περνούν στην απέναντι μεριά
Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει καταδικάσει στο παρελθόν τέτοιες πρακτικές και οι αρχές έχουν διαψεύσει διάφορες καταγγελίες οργανώσεων.
Όμως μετά τα αποκαλυπτικά στοιχεία που φέρνει στο φως το Tvxs.gr θα πρέπει να υπάρξει πλέον μια επίσημη τοποθέτηση - απάντηση, χωρίς υπεκφυγές και ατέρμονες εσωτερικές έρευνες.
Ομάδες μεταναστών περνούν το ποτάμι συνήθως τις βραδινές ώρες και έρχονται σε επαφή αυτοβούλως με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να καταγραφούν και να καταθέσουν αιτήσεις για άσυλο. Σε πολλές περιπτώσεις αστυνομικοί και κουκουλοφόροι άνδρες με στολές παραλλαγής, ξυλοκοπούν τους μετανάστες, κλέβουν τα προσωπικά τους αντικείμενα και τους πετούν πίσω στα φουσκωμένα νερά του ποταμού, προκειμένου να βγουν στην απέναντι τουρκική όχθη.
Άλλες πάλι φορές, οι μετανάστες συλλαμβάνονται και μεταφέρονται σε αστυνομικά τμήματα. Από εκεί «φορτώνονται» σε βανάκια και φορτηγά και ενώ έχουν λάβει διαβεβαιώσεις πως μεταφέρονται σε κάποιο χώρο φιλοξενίας, βρίσκονται στα σύνορα όπου σε ομάδες, υπό την απειλή όπλων, περνούν στην απέναντι μεριά
. Συχνά μάλιστα λένε πως πριν την παράνομη επαναπροώθησή τους στην Τουρκία, μεταφέρονται και παραμένουν για ώρες, μέχρι να πέσει το σκοτάδι, σε «στρατιωτικές» περιοχές, μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των κατοίκων και δίχως τη δυνατότητα παρέμβασης δικηγόρου.
Ισχυρές ενδείξεις επαναπροωθήσεων σε 4 περιπτώσεις
Τους τελευταίους μήνες δικηγόροι που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αναφέρουν πως οι επαναπροωθήσεις προσφύγων αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Οι δικηγόροι Αντώνης και Θοδωρής Καραγιάννης ασχολούνται με υποθέσεις προσφύγων τα τελευταία 4 χρόνια.
Όπως δηλώνουν στο Τvxs.gr, από το καλοκαίρι του 2017, για τουλάχιστον τέσσερις περιπτώσεις, που έχουν κληθεί από πρόσφυγες στην περιοχή προκειμένου να αναλάβουν την διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλων τους, διαθέτουν στοιχεία για παράνομες επαναπροωθήσεις.
Έχοντας την ακριβή τοποθεσία των προσφύγων, ειδοποιούν –ως οφείλουν- τις αστυνομικές αρχές προκειμένου να τους εντοπίσουν.
Στη συνέχεια και αφού η αστυνομία φτάσει στο σημείο και συλλάβει τους πρόσφυγες διακόπτεται κάθε επικοινωνία με τους δικηγόρους και οι άνθρωποι αυτοί εξαφανίζονται.
«Μας έκλεψαν τα πάντα»
Στις 21 Οκτωβρίου το πρωί, οι δύο δικηγόροι δέχονται στα κινητά τους τηλέφωνα μηνύματα από πρόσφυγες, που τους ενημερώνουν πως έχουν περάσει τα σύνορα και βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος. Τα γραπτά μηνύματα περιλαμβάνουν την ακριβή τοποθεσία των προσφύγων μέσω εφαρμογής GPS, φωτογραφίες μπροστά σε ελληνικές πινακίδες και φωτογραφίες των διαβατηρίων τους.
Οι δικηγόροι ξεκινούν από τη Θεσσαλονίκη για τον Έβρο και στην πορεία ενημερώνουν τις αστυνομικές αρχές για να εντοπίσουν τους ανθρώπους, ενώ στη συνέχεια δέχονται μηνύματα από τους πρόσφυγες που βεβαιώνουν πως πράγματι η αστυνομία τους παρέλαβε και έχουν μεταφερθεί στο αστυνομικό τμήμα Νέου Χειμωνίου.
Όταν οι δικηγόροι φτάνουν στο αστυνομικό τμήμα το μεσημέρι και αναζητούν τους εντολείς τους, οι αστυνομικοί αρνούνται την ύπαρξη τους και ισχυρίζονται πως στο σημείο που τους υπέδειξαν δεν υπήρχε κανείς. Μέσω κινητού τηλεφώνου όμως οι πρόσφυγες συνεχίζουν για ώρες την επικοινωνία με τους δικηγόρους τους και ζητούν ιατρική βοήθεια, καθώς στο κρατητήριο βρίσκεται μια έγκυος γυναίκα που αιμορραγεί και αρκετά παιδιά. Ενώ η ώρα περνάει και οι αστυνομικές αρχές αρνούνται την ύπαρξη των προσφύγων, τα μηνύματα από το εσωτερικό του τμήματος συνεχίζονται και οι δικηγόροι ενημερώνονται ότι οι κρατούμενοι ξυλοκοπούνται. Οι πρόσφυγες ισχυρίζονται πως βρίσκονται στο κρατητήριο, σε δύο δωμάτια, 100 άτομα μεταξύ των οποίων και 45 παιδιά.
Έχουμε φτάσει πλέον στις 21:00 το βράδυ, όταν σε νέα επικοινωνία πρόσφυγας ενημερώνει τους δικηγόρους πως οι αστυνομικοί τους πήγαν φαγητό και απολογήθηκαν για το ξυλοδαρμό που συνέβη νωρίτερα! Δύο ώρες όμως μετά, στις 23:40, με νέο γραπτό μήνυμα οι πρόσφυγες ανακοινώνουν στους δικηγόρους πως θα τους επαναπροωθήσουν στην Τουρκία και πως οι αστυνομικοί ήδη έχουν επαναπροωθήσει «20 νέους ανθρώπους», που ήταν μαζί τους το πρωί.
Η επικοινωνία διακόπτεται μέχρι το μεσημέρι της επόμενης ημέρας 22 Οκτωβρίου, όταν ο πρόσφυγας αναφέρει πως η αστυνομία τους μετέφερε από την πίσω πόρτα του αστυνομικού τμήματος σε αυτοκίνητα και ενώ οι ίδιοι θεώρησαν πως θα μεταφερθούν σε κάποιο καμπ προσφύγων, βρέθηκαν στις όχθες του ποταμού. Εκεί οι αστυνομικοί τους απείλησαν με όπλα και τους πέρασαν στην απέναντι μεριά. Σε ηχητικά μηνύματα, οι πρόσφυγες περιγράφουν πως χτυπήθηκαν από τους αστυνομικούς, τους έκλεψαν προσωπικά αντικείμενα και κινητά τηλέφωνα και στη συνέχεια τους πέρασαν στην απέναντι μεριά.
Τελικά δύο μήνες μετά και πιο συγκεκριμένα στις 9 Ιανουαρίου το tvxs.gr εντόπισε έναν από τους πρόσφυγες που οι αστυνομικές δυνάμεις είχαν επαναπροωθήσει στις 21 Οκτωβρίου στην Κωνσταντινούπολη και επιβεβαίωσε πλήρως τα περιστατικά εκείνης της ημέρας.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται στις 27 Οκτωβρίου
Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται μερικές ημέρες αργότερα και πιο συγκεκριμένα στις 26 Οκτωβρίου. Πρόσφυγες ειδοποιούν τους δικηγόρους πως βρίσκονται στην Ελλάδα. Έπειτα από αρκετές ώρες περπάτημα στα δάση της περιοχής, φτάνουν σε ένα βενζινάδικο στο χωριό Σοφικό. Έχουν μαζί τους αρκετά παιδιά και ζητούν ιατρική βοήθεια, καθώς κάποιοι από την ομάδα τους είναι βαριά άρρωστοι. Η αστυνομία τους εντοπίζει και αφού σύμφωνα με την μαρτυρία τους ξυλοκοπούν και τους παίρνουν τα κινητά τους τηλέφωνα, μεταφέρονται στο αστυνομικό τμήμα, στο Νέο Χειμώνιο. Οι δικηγόροι που έχουν στη διάθεσή τους τα στοιχεία των πελατών τους και διατηρούν επικοινωνία μαζί τους μέσω κρυμμένου τηλεφώνου, ζητούν να δουν τους πρόσφυγες. Οι αστυνομικοί και πάλι αρνούνται την ύπαρξή τους και οι κύριοι Θοδωρής και Αντώνης Καραγιάννης τους αναζητούν σε αστυνομικά τμήματα γειτονικών περιοχών, θεωρώντας ότι πιθανόν τους έχει δοθεί κάποια λανθασμένη πληροφορία. Η επικοινωνία μετά από αρκετές ώρες διακόπτεται και τα ίχνη 134 προσφύγων χάνονται.
Την ίδια ημέρα με τους δικηγόρους επικοινωνεί συγγενής πρόσφυγα, που ζητά βοήθεια για την οικογένειά του που βρίσκεται στην Ελλάδα. Αρχικά αναφέρει πως έχει χάσει επικοινωνία με τους δικούς του, αλλά έπειτα από λίγη ώρα τον ειδοποιούν πως βρίσκονται στην Τουρκία. Ο άνθρωπος αυτός, τα στοιχεία του οποίου –καθώς και των συγγενών του- βρίσκονται στη διάθεση του tvxs.gr, τις επόμενες ημέρες αποστέλλει μέσω email στους δύο δικηγόρους επώνυμη καταγγελία, στην οποία παραθέτει τα ονόματα των προσφύγων που έφτασαν μέσω Τουρκίας στην Ελλάδα και επαναπροωθήθηκαν μέσα σε λίγες ώρες. Ο κ. Θοδωρής Καραγιάννης προωθεί την καταγγελία στην Ύπατη Αρμοστεία, χωρίς να γνωρίζουμε αν ξεκίνησε έρευνα και αν προέκυψε κάποιο αποτέλεσμα.
Ενημερώθηκε και το Εσωτερικών Υποθέσεων
Παράλληλα ο κ. Καραγιάννης ενημερώνει τηλεφωνικά και μέσω email το τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής αστυνομίας δίχως να λάβει καμία απάντηση. Όπως γράφει στην αναφορά του, που έχουμε στη διάθεσή μας, «Σε μία σειρά από τηλεφωνικές επικοινωνίες και επαφές εκ του σύνεγγυς με το συνοριακό τμήμα ΔΙΔΙΜΟΤΕΊΧΟΥ - ΙΣΑΑΚΙΟ και το συνοριακό τμήμα ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ - ΝΕΟ ΧΕΙΜΩΝΙΟ, ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΑΝΕΠΤΥΞΑ ΠΛΉΡΩΣ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΜΑΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΚΑΙ ΜΠΟΡΏ ΝΑ ΕΠΑΝΑΛΑΒΩ ΌΠΟΤΕ ΘΈΛΕΤΕ, δεν καταφέραμε να βρούμε κανέναν από τους πρόσφυγες τους οποίους αναζητούσαμε, η τηλεφωνική επικοινωνία με τους οποίους διεκόπη 15 λεπτά μετά την ενημέρωση της αστυνομίας. Όπως ανέφερα προφορικά όλοι οι ισχυρισμοί των αρμόδιων οργάνων φαινόταν ξεκάθαρα προσχηματικοί και αντιφατικοί μεταξύ τους, καθώς το ένα τμήμα έριχνε τις ευθύνες στο άλλο και αρνούνταν ότι έχουν συλλάβει συγκεκριμένα άτομα».
Ο κ. Καραγιάννης τονίζει επίσης πολλές φορές στον αξιωματικό του τμήματος Εσωτερικών Υποθέσεων πως διαθέτει αποδεικτικό υλικό, ενώ την επόμενη ημέρα επικοινωνεί και πάλι με μέσω email για να αναφέρει:
«Σε συνέχεια της χθεσινής αναφοράς. Σύμφωνα με τα μην που λαμβάνω ακόμα από τους πρόσφυγες που πια είναι στη Τουρκία, μετά από 24 ώρες κράτησης που ουσιαστικά πραγματώνει το αδίκημα της ΑΡΠΑΓΗΣ - ΑΠΑΓΩΓΗΣ. Σήμερα το μεσημέρι επιστράφηκαν παράνομα στη ΤΟΥΡΚΙΑ αφού τους βάλανε κρυφά και πολύ γρήγορα σε ένα μεγάλο αμάξι και τους άφησαν στο ποτάμι με τη συνοδεία πολλών αστυνομικών ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΕΙΛΗ ΟΠΛΩΝ τους στείλανε πίσω.
υγ. Για να προστατεύσω τους πρόσφυγες έμεινα όλο το βράδυ έξω από το αστυνομικό τμήμα ΧΕΙΜΩΝΙΟΥ όλη τη νύχτα και ο παράνομος επαναπατρισμός πραγματοποιήθηκε όταν απομακρύνθηκα για λίγη ώρα λόγω φυσικών αναγκών.
υγ. Μπορώ να προσκομίσω τα σχετικά μην των προσφύγων»
Και πάλι όμως οι καταγγελίες δεν προκαλούν το ενδιαφέρον των αρμοδίων και στη συνέχεια δεν υπάρχει καμία επικοινωνία με το τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ. Κρίσιμο βέβαια παραμένει το ερώτημα γιατί δεν ζητήθηκαν τα στοιχεία που δηλώνει ότι διαθέτει ο δικηγόρος, ενώ παραμένει άγνωστο αν ενημερώθηκε για τις καταγγελίες το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Με τη βοήθεια των δικηγόρων καταφέραμε να εντοπίσουμε τον καταγγέλλοντα πρόσφυγα πριν από μερικές ημέρες στο Ιράκ. Όπως και στην επίσημη καταγγελία του, αναφέρει πως η οικογένεια του αναχώρησε από το Ιράκ στις 3 Αυγούστου και πέρασαν μέσω Τουρκίας τα ελληνικά σύνορα στις 26 Οκτωβρίου. Στη συνέχεια έφτασαν σε κάποιο ελληνικό χωριό περισσότεροι από 100 πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και αρκετά παιδιά. Η αστυνομία τους εντόπισε και παρά τις δεσμεύσεις για μεταφορά τους σε κάμπ προσφύγων, βρέθηκαν στο αστυνομικό τμήμα του Νέου Χειμωνίου. Μετά την παραμονή τους εκεί για αρκετές ώρες, μεταφέρθηκαν με βανάκια στις όχθες του ποταμού και με μικρές βάρκες τους πέρασαν στην απέναντι μεριά. Είχαν προηγηθεί απειλές των αστυνομικών εναντίων των προσφυγών ακόμη και με την επίδειξη όπλων και προτροπές να μην επιστρέψουν ξανά πίσω στην Ελλάδα.
Δεν έχουν περάσει ούτε δέκα ημέρες και τα γεγονότα επαναλαμβάνονται. Είναι 5 Νοεμβρίου και οι δικηγόροι αναφέρουν πως και πάλι ενημερώνονται από Σύριους και Ιρακινούς ότι βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος στην περιοχή του Έβρου. Ξεκινούν από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό την ακριβή τοποθεσία, πολύ κοντά στο Σουφλί. Οι πρόσφυγες στέλνουν με γραπτά μηνύματα τα διαβατήρια τους και ενημερώνουν πως μεταξύ τους βρίσκονται παιδιά, που λόγω ψύχους είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Οι δικηγόροι ενημερώνουν τις αστυνομικές αρχές για την παρουσία των προσφύγων, αλλά λίγα χιλιόμετρα πριν φτάσουν στο σημείο, τους σταματά μπλόκο της αστυνομίας και καθυστερούν. Η τελευταία ενημέρωση στα κινητά τους τηλέφωνα αναφέρει πως η αστυνομία τους εντόπισε και στη συνέχεια κόβεται κάθε επικοινωνία. Υποψιασμένοι από τα προηγούμενα περιστατικά αναζητούν τους πρόσφυγες στα αστυνομικά τμήματα, δίχως αποτέλεσμα. Τελικά βλέπουν δύο οχήματα να μεταφέρουν τα πράγματά τους, ενώ οι ντόπιοι τους εξηγούν πως πριν μερικά λεπτά τους πήραν και κατευθύνθηκαν προς αγροτικό δρόμο. Μάλιστα δεν παραλείπουν να αναφέρουν –όπως και στο tvxs.gr- πως συχνά βλέπουν φορτηγάκια να μεταφέρουν πράγματα (ρούχα, σάκους κλπ) και τα πετούν στο ποτάμι.
Τελικά έκαναν Πρωτοχρονιά στην Τουρκία
Τελευταίο περιστατικό παράνομης επαναπροώθησης προσφύγων καταγράφεται στις 31 Δεκεμβρίου. Γύρω στη 1:00 μετά τα μεσάνυχτα, οι δικηγόροι ενημερώνονται πως μια ομάδα προσφύγων βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος. Απαντούν πως θα ξεκινήσουν για τον Έβρο, μόλις ξημερώσει, όμως τα ίχνη των ανθρώπων χάνονται μέσα στο βράδυ. Οι πρόσφυγες μη αντέχοντας το κρύο, ειδοποιούν την αστυνομία, καλώντας στο διεθνή αριθμό έκτακτης ανάγκης 112.
Τα ηχητικά μηνύματα που στέλνουν στους δύο δικηγόρους αποτυπώνουν την δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκονται και την στάση της αστυνομίας. Αναφέρουν πως είναι περίπου 30 άτομα, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, ενώ ακούνε φωνές από το ποτάμι, δίχως να γνωρίζουν την τύχη αυτών των ανθρώπων. Τονίζουν μάλιστα επανειλημμένα πως οι αστυνομικοί στην επικοινωνία τους, ζητάνε να μην ξανακαλέσουν στους αριθμούς έκτακτης ανάγκης, ενώ μωρά κλαίνε στα ηχητικά.
Στη συνέχεια και πριν διακοπεί κάθε επικοινωνία, ενημερώνουν ότι οι αστυνομικοί στην προσπάθειά τους να τους εντοπίσουν, έχουν καλέσει από ελληνικό κινητό τηλέφωνο, ο αριθμός του οποίου είναι στη διάθεση των δύο δικηγόρων. Κάπου εκεί η συνομιλία διακόπτεται μέχρι το μεσημέρι, όταν και ένας πρόσφυγας εντοπίζεται στην Κωνσταντινούπολη.
Η περιγραφή του για τα γεγονότα της περασμένης νύχτας επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά, τις υποψίες για παράνομες επαναπροωθήσεις. Μας ενημερώνει πως το γκρουπ των 30 προσφύγων ειδοποίησε την αστυνομία, αλλά δεν τους δόθηκε καμία απολύτως βοήθεια. Αντίθετα με βάρκες τους πέρασαν στην τουρκική πλευρά. Εκεί έφτασαν σε ένα χωριό και τους δόθηκαν οι πρώτες βοήθειες, ενώ αρκετά παιδιά κατέληξαν σε νοσοκομείο της περιοχής. Μάλιστα ο πρόσφυγας αναφέρει πως συνομίλησε με τους αστυνομικούς, οι οποίοι πήραν όλα τους τα χαρτιά και τα κινητά τηλέφωνα, ενώ πέταξαν τις τσάντες τους στο ποτάμι.
Πίεση στους δικηγόρους μέσω μηνύσεων
Η κατάσταση όπως διαμορφώνεται στον Έβρο φέρνει συχνά σε αντιπαράθεση τους δικηγόρους με τις αστυνομικές αρχές. Σε πολλές περιπτώσεις δικηγόροι έχουν κληθεί να δώσουν εξηγήσεις για τον «τρόπο» που εντόπισαν τους πελάτες τους, ενώ δημοσιεύματα τους προηγούμενους μήνες, που επικαλούνταν αστυνομικές πηγές, φωτογράφιζαν δικηγόρους ως μέλη κυκλωμάτων διακίνησης μεταναστών.
«Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι, εφόσον κληθούμε στην περιοχή για να αναλάβουμε την υπόθεση εντολέα μας, να ανταποκριθούμε στην εντολή που μας δόθηκε», δηλώνουν στο Tvxs.gr , δικηγόροι που έχουν βρεθεί πολλές φορές στο παρελθόν στον Έβρο για υποθέσεις προσφύγων. «Άλλωστε η όποια κατηγορία για διακίνηση μεταναστών είναι αστεία, καθώς αναλαμβάνουμε τους εντολείς μας, αφού οι πρόσφυγες έχουν περάσει τα σύνορα και βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος, ενώ η πρώτη κίνηση που κάνουμε είναι να ενημερώσουμε την αστυνομία».
Όπως λένε έμπειροι νομικοί, η παρουσία τους στο σημείο τυπικά δεν χρειάζεται, καθώς οι ίδιοι οι πρόσφυγες μπορούν να αιτηθούν άσυλο μόλις παραδοθούν στις ελληνικές αρχές. Αντίθετα η παρουσία τους κρίνεται επιβεβλημένη, ακριβώς γιατί οι αρχές στον Έβρο δεν τηρούν τις νόμιμες διαδικασίες και οι πρόσφυγες έχουν ανάγκη νομικής προστασίας, προκειμένου να αναγνωριστούν τα δικαιώματά τους.
Η στάση των αρχών έγινε ακόμη πιο σκληρή τους τελευταίους μήνες, με τους αστυνομικούς να στήνουν μια βιομηχανία μηνύσεων κατά δικηγόρων, κατηγορώντας τους για συμμετοχή σε κύκλωμα διακίνησης μεταναστών. Τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις που αφορούν δικηγόρους από τη Θεσσαλονίκη, έχουν σχηματιστεί δικογραφίες και οι υποθέσεις βρίσκονται στο στάδιο της προανάκρισης. Τα πλήρη στοιχεία και των δύο –ενός άνδρα και μιας γυναίκας- βρίσκονται στη διάθεση του tvxs.gr, όπως και τα υπομνήματα που έχουν καταθέσει στην εισαγγελία.
Οι δικηγόροι καταγγέλλουν προσπάθεια τρομοκράτησης, προκειμένου να διακόψουν κάθε δραστηριότητα στην περιοχή, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν όσα καταθέτουν οι δύο διωκόμενοι στα υπομνήματά τους προς την Εισαγγελία της Ορεστιάδας .
Κοινός τόπος οι επαναπροωθήσεις
Συγκεκριμένα αναφέρουν πως «τον τελευταίο χρόνο, έχουν γίνει πλήθος καταγγελίες, λ.χ. δημοσιεύματα στο τύπο, προσωπικές καταγγελίες προσφύγων και οικογενειών τους σε μένα, καταγγελίες σε πλήθος συναδέλφων, στην Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, σχετικά με «ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΩΘΗΣΕΙΣ», που πραγματοποιούνται με χρήση βίας και προτεταμένα όπλα, καθημερινά στη περιοχή της Ορεστιάδας, εναντίον Προσφύγων που αιτούνται άσυλο. Προσώπων, δηλαδή, που εισέρχονται από τα σύνορα και ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΔΙΚΑΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΙΑ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΕΔΑΦΟΣ, ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΠΟΥ ΟΡΙΖΕΙ Ο Ν. 4251/2014, ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΒΑΣΗ ΤΟΥ Ν. 4375/2016 ΝΑ ΑΙΤΗΘΟΥΝ ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΟΥΝ ΤΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ (ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΑΠΟ ΔΙΚΗΓΟΡΟ, ΜΗ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥΣ, ΜΗ ΕΠΑΝΑΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΛΠ) ΑΥΤΟΥ ΤΟ ΝΟΜΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΤΕΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥΣ.
Συγκεκριμένα, όλοι οι ανωτέρω γνωρίζουμε ότι συνιστά «κοινό τόπο» το γεγονός πως όλοι οι αιτούντες άσυλο στη περιοχή της Ορεστιάδας και στην ευρύτερη περιοχή του Έβρου επαναπροωθούνται παράνομα (παρά την οποιαδήποτε προηγούμενη ενημέρωση των αρμόδιων αρχών) εκτός αν παρίσταται Δικηγόρος επ’ αυτοφώρο τη στιγμή της σύλληψης τους».
Και ο έτερος δικηγόρος που έχει κληθεί να δώσει εξηγήσεις στη δικαιοσύνη, επίσης αναφέρει ως κοινή πρακτική τις επαναπροωθήσεις. «Τους τελευταίους μήνες ήταν πολλές οι κλήσεις που δέχτηκα από ανθρώπους που μου ζητούσαν να μεταβώ στην περιοχή του Έβρου για να ζητήσουν Άσυλο. Ενώ τους εξηγούσα ότι το δικαιούνται αυτοδικαίως μου απαντούσαν ότι αν δεν υπάρχει δικηγόρος τους πετούν βιαίως στο ποτάμι» γράφει στο απολογητικό του υπόμνημα και συνεχίζει αναφέροντας πως «τα γεγονότα αυτά έχουν πληθύνει καθώς όπως μου έχουν εξιστορήσει αρκετοί από αυτούς εκ των υστέρων, όσες φορές βρισκόντουσταν στην Ελλάδα και ζητούσαν από κάποιο αστυνομικό τμήμα να καταγραφούν ως πρόσφυγες, η τοπική αστυνομία τους έβαζε σε αυτοκίνητα του στρατού και τους επέστρεφε στην Τουρκία ή τους επαναπροωθούσε πίσω με τη χρήση προτεταμένων όπλων σε περίπτωση που εντοπίζονταν νωρίτερα..».
Οι μαρτυρίες όμως δεν σταματούν στους δύο δικηγόρους. Μάρτυρες που καταθέτουν επώνυμα σχετικά με την υπόθεση και εργάζονται ως νομικοί σε ΜΚΟ, επιβεβαιώνουν επίσης πως είναι ιδιαίτερα σύνηθες να λαμβάνουν καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις στην περιοχή.
Τρομοκρατία και στα αστυνομικά τμήματα
Η δικηγόρος περιγράφει με μελανά χρώματα και την παραμονή της σε αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Έχοντας κληθεί από πελάτη της, ειδοποιεί την αστυνομία και οι πρόσφυγες συλλαμβάνονται. Όταν φτάνει στο Α.Τ. Ισαάκιου για να τους συναντήσει, αντιμετωπίζει τις σεξιστικές επιθέσεις αστυνομικών, ενώ πολύ γρήγορα αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για κάτι πιο σοβαρό από ένα μεμονωμένο περιστατικό. Όπως αναφέρει στο υπόμνημά της, στις έντονες διαμαρτυρίες από την πλευρά της, αστυνομικός απάντησε ότι ««αυτό το κάνουν πολλοί συνάδελφοι σας, τα αιτήματα ασύλου έχουν ξεφύγει, πρέπει να τελειώνουμε με αυτά», προαναγγέλλοντας μου την παρούσα δίωξη εκ μέρους του».
Χαρακτηριστικά η δικηγόρος αναφέρει πως «μας απαγόρευσαν τόσο τη παρουσία μας εντός του τμήματος, όσο και μέσα στο αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα να καθόμαστε επί 4 περίπου ώρες σε ένα προθάλαμο χωρίς θέρμανση και χωρίς κανένα κάθισμα, υπό δύσκολες καιρικές συνθήκες, δείγμα της συνολικής εσκεμμένης και δόλιας ενέργειας με σκοπό την επίδειξη απαξίας προς το ασκούμενο δικηγορικό λειτούργημα και δη από δύο νεαρές γυναίκες».
Στη συνέχεια, όπως λεπτομερώς αναφέρεται στο υπόμνημά της «έφτασε στο χώρο ένας άγνωστος σε εμένα αστυνομικός υπάλληλος με αθλητική ενδυμασία, ο οποίος μας αποκάλεσε, αφού μας πλησίασε ιδιαιτέρως κοντά, «ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ – ΛΑΘΡΟΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ, ΤΙ ΣΟΙ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΡΙΓΥΡΝΑΝΕ ΜΟΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ “ΛΑΘΡΟ”, ΓΕΜΙΣΑΜΕ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΛΑΘΡΟΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ, ΑΛΛΑ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΧΟΥΜΕ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΕΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ, ΑΠΟ ΕΔΩ ΔΕΝ ΘΑ ΦΥΓΕΤΕ ΟΥΤΕ ΑΥΡΙΟ», φράσεις που επανέλαβε πολλάκις και με έντονη επιθετικότητα. Λίγη ώρα αργότερα μας πλησίασε και μας είπε «Κορίτσια, φεύγοντας “πάρτε” και το λόχο όλο». Μάλιστα, φανερά ενοχλημένη μια γυναίκα αστυνομικός - υπάλληλος του συνέστησε αυστηρά να σταματήσει να μας προσβάλλει. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε ξανά προς το μέρος μας, επανέλαβε χαμηλόφωνα την ανωτέρω φράση συνοδεύοντας την με αντίστοιχη ιδιαιτέρως προσβλητική χειρονομία».
Ανάλογες καταγγελίες και στο παρελθόν
Στο παρελθόν περιπτώσεις βίαιων επαναπροωθήσεων έχουν καταγραφεί από οργανώσεις που ασχολούνται με τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών, δίχως όμως να προχωρήσει ποτέ σε ενδελεχή έρευνα το ελληνικό κράτος. Το Δεκέμβρη του 2013 ακτιβιστές καταγγέλλουν στον Guardian, ότι 150 μετανάστες οδηγήθηκαν με βίαιο τρόπο, από τις Ελληνικές Αρχές, σε Τουρκικά εδάφη. Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλαν τότε ότι 150 Σύριοι, έφτασαν στο χωριό Πραγγί, εντοπίστηκαν από την αστυνομία και αφού τους φόρτωσαν σε λευκά φορτηγά της αστυνομίας, εξαφανίστηκαν με προορισμό την Τουρκία.
Παράνομες επαναπροωθήσεις καταγγέλθηκαν επώνυμα και τους μήνες Μάιο και Ιούνιο του 2017. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είχε καταγγείλει την επαναπροώθηση στην Τουρκία 17 Τούρκων πολιτών, μεταξύ των οποίων δημοσιογράφοι, ενώ το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, κατήγγειλε δημόσια και με συγκεκριμένα στοιχεία τη βίαιη επαναπροώθηση οικογένειας Σύριων. Σύμφωνα με την καταγγελία αφού εντοπίστηκαν κοντά στο Διδυμότειχο, μεταφέρθηκαν στις όχθες του Έβρου και αστυνομικοί πέταξαν τα προσωπικά τους αντικείμενα στο νερό, ενώ στη συνέχεια τους μετέφεραν με φουσκωτό στην Τουρκική πλευρά.
Παρά το γεγονός ότι έχει διαταχθεί ΕΔΕ στο παρελθόν, για συγκεκριμένες καταγγελίες παράνομων επαναπροωθήσεων , το Ελληνικό Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, δίνει πάγια την ίδια απάντηση. «Αυτά δεν συμβαίνουν στον Έβρο και οι καταγγελίες εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα».
